De Belgische elektriciteitsmarkt evolueert snel, en daarmee ook de nieuwe tariefaanbiedingen. Dynamische tariefcontracten vallen op door hun vermogen om prijzen in realtime aan te passen aan vraag en aanbod.

Deze tariefinnovatie, die aan populariteit wint in België, zoals je misschien in de pers hebt gelezen, wekt evenveel interesse als vragen op. Het doel van dit artikel is om je precies te vertellen wat dynamische tarieven zijn: hun voordelen, hun uitdagingen en de implicaties van deze tariefbenadering.

Wat is het dynamisch tarief?

Het dynamische tarief is een tariefformule waarbij de prijs van elektriciteit elk uur varieert volgens de prijzen op de Belgische elektriciteitsbeurs. In tegenstelling tot contracten met een vast of variabel tarief, weerspiegelt het dynamisch tarief rechtstreeks en in real time de schommelingen op de elektriciteitsmarkt. Deze contracten zijn alleen beschikbaar voor huishoudens en kmo’s met een digitale meter, wat het gemakkelijker maakt om hun verbruik op te volgen en aan te passen.

De goedkoopste periodes zijn voornamelijk doordeweeks, tussen 13.00 en 17.00 uur en tussen middernacht en 6.00 uur.

In haar artikel van maart 2025 (Sury, 2025) wijst L’Echo erop dat in september 2024, volgens de CREG, de mediane elektriciteitsprijs slechts 4,24 cent/kWh was om 14.00 uur, terwijl deze om 19.00 uur ongeveer 9,97 cent/kWh was, meer dan het dubbele

Voordelen van het dynamisch tarief

Dynamische tarieven bieden een reeks voordelen waardoor ze een aantrekkelijke oplossing zijn in de energiesector. Ze stellen consumenten in staat om aanzienlijk te besparen door hun verbruik aan te passen aan periodes waarin de prijzen het laagst zijn, terwijl een meer verantwoord energiegebruik wordt gestimuleerd.  Deze contracten bevorderen ook het gebruik van hernieuwbare energie door consumenten aan te moedigen meer te verbruiken tijdens pieken in de productie van zonne- of windenergie. Door de piekvraag te verminderen, beperken ze de afhankelijkheid van vervuilende energiebronnen, die vaak worden gebruikt om deze pieken op te vangen.

Consumenten worden daarom meer betrokken bij de uitdagingen van de energietransitie door hun energieverbruik in realtime te monitoren, aangezien ze een economische prikkel hebben om energieverslindende apparaten te gebruiken tijdens perioden waarin veel hernieuwbare energie wordt geproduceerd.

Bovendien moedigen dynamische tarieven technologische innovatie en concurrentievermogen aan:

• Rivaliteit tussen energieleveranciers zal hen ertoe aanzetten aantrekkelijkere dynamische tarieven aan te bieden, hun prijsmodellen te perfectioneren en oplossingen te ontwerpen die beter zijn afgestemd op de verwachtingen van de consument.
  Door te proberen zich te onderscheiden op de markt en klanten aan te trekken die hun energiekosten willen verlagen, kan dit toegenomen concurrentievermogen leiden tot een algemene verbetering van de dienstverlening en lagere prijzen voor consumenten.
• Om dynamische tariefcontracten effectief te beheren, zullen leveranciers en dienstverleners worden aangemoedigd om te investeren in onderzoek en ontwikkeling om manieren te vinden om de vraag naar energie beter te beheren en de energie-efficiëntie te maximaliseren. Dit zou kunnen leiden tot aanzienlijke vooruitgang op het gebied van hernieuwbare energie, technologieën voor energieopslag en verbruiksbeheer.
  Het begin hiervan is al zichtbaar in de ontwikkeling van slimme meters en nieuwe oplossingen voor energiebeheer.
  Dankzij deze flexibiliteit kunnen we beter voldoen aan de behoeften van consumenten en de energietransitie ondersteunen.

Nadelen van het dynamisch tarief

Deze contracten brengen echter een aantal uitdagingen met zich mee, waaronder de extra complexiteit van het beheer ervan. Ze vereisen regelmatige realtime monitoring van prijzen en aanpassingen van consumptiepatronen, wat voor sommige gebruikers beperkend kan zijn.

Voor degenen die niet in staat zijn om hun consumptiegedrag aan te passen (bijvoorbeeld als ze het gebruik van energie-intensieve apparaten niet kunnen plannen tijdens uren met lage prijzen), kunnen dynamische tariefcontracten leiden tot overconsumptie tijdens piekuren, wat resulteert in hogere facturen of overfacturering tijdens piekuren, waardoor de druk op de energiebronnen toeneemt, wat de oorspronkelijke doelstellingen van dynamische tarieven kan ondermijnen.

Hoewel dynamische tarieven dus veel voordelen met zich meebrengen, vereisen ze een zorgvuldig bewustzijn en de juiste hulpmiddelen om grote hoeveelheden gegevens over energieverbruik en prijzen te beheren, zodat een effectieve analyse en geïnformeerde besluitvorming mogelijk zijn om de voordelen te maximaliseren en de nadelen te minimaliseren.

Waar kunt u van profiteren?

Het dynamische tarief is voornamelijk beschikbaar in Vlaanderen, maar ook in Wallonië voor verbruikers die afhankelijk zijn van RESA, de distributienetbeheerder die actief is in de provincie Luik. DNB’s in andere regio’s volgen in juni (ORES en Sibelga) en zullen het meetregime activeren dat meting per kwartier mogelijk maakt (bekend als SMR3).

Om van dit type contract te kunnen profiteren, heb je een digitale meter nodig en moet je aan bepaalde specifieke voorwaarden voldoen, zoals een jaarlijks verbruik van meer dan 5.000 kWh. Dit is vooral het geval voor huishoudens die niet zijn uitgerust met fotovoltaïsche (PV) panelen en die energie-intensieve apparaten hebben, zoals een warmtepomp, boiler of oplaadpunt voor elektrische auto’s. Door deze apparaten zo te programmeren dat ze werken tijdens periodes waarin de tarieven het laagst zijn, kunnen deze gebruikers hun energiekosten aanzienlijk verlagen en tegelijkertijd hun verbruik optimaliseren. (Suly, 2025).

Internationale voorbeelden en lokale impact

Over de hele wereld hebben sommige landen met succes dynamische prijsstelling ingevoerd:

1. Denemarken: Denemarken heeft op grote schaal dynamische tariefcontracten ingevoerd, waardoor consumenten kunnen profiteren van lagere prijzen tijdens perioden van hoge windenergieproductie.
2. Duitsland: In Duitsland worden dynamische tariefcontracten gebruikt om het elektriciteitsverbruik aan te moedigen tijdens perioden van hoge zonne-energieproductie, wat bijdraagt tot een betere integratie van hernieuwbare energiebronnen.
3. Verenigde Staten: Sommige Amerikaanse staten, zoals Californië, hebben dynamische tarieven ingevoerd om de vraag naar elektriciteit te beheren en het gebruik van hernieuwbare energie aan te moedigen.

Conclusie

Dynamische tariefcontracten bieden een unieke kans om een actieve en verantwoordelijke consument te worden. Hoewel deze aanpak zorgvuldig beheer en aanpassing van verbruiksgewoonten vereist om hogere rekeningen en overconsumptie op piekmomenten te voorkomen, is het een stap in de richting van een groenere en  energietransitie.

Door te kiezen voor een dynamisch tariefcontract kiest u ervoor om een meer verantwoordelijke en actieve consument te worden en zo bij te dragen aan een duurzamere energietransitie. Elke consument zou daarom deze mogelijkheden moeten onderzoeken.

Laten we samen kiezen voor verantwoorde energie!

Geraadpleegde referenties voor dit artikel

1. Statbel. (2023). Statistiques de l’énergie par secteur économique et par source d’énergie. https://statbel.fgov.be/fr/themes/energie/statistiques-de-lenergie-par-secteur-economique-et-par-source-denergie
2. SPF Economie. (2025). Belgian Energy Data Overview. https://economie.fgov.be/fr/themes/energie/lenergie-en-chiffres/belgian-energy-data-overview
3. Danish Energy Agency. (2023). Energy Statistics 2023. https://ens.dk/en/our-services/statistics-data-key-figures-and-energy-maps/annual-energy-statistics
4. Bundesnetzagentur. (2024). Monitoring Report 2024. https://www.bundesnetzagentur.de/EN/Areas/Energy/Companies/Monitoring/Monitoring_node.html
5. California Public Utilities Commission. (2024). Dynamic Pricing Programs. https://www.cpuc.ca.gov/industries-and-topics/electrical-energy/electric-rates/dynamic-pricing
6. CREG. (2021). Les contrats à prix dynamique : des contrats d’électricité pour des consommateurs dynamiques. https://www.creg.be/fr/publications/note-z2240
7. CREG. (2025). Contrat à prix dynamique de l’électricité. https://www.creg.be/fr/contrat-a-prix-dynamique-de-lelectricite
8. RTL. (2025). Électricité en Belgique : les contrats à tarif dynamique arrivent, mais comment fonctionnent-ils ? https://www.rtl.be/actu/belgique/economie/electricite-en-belgique-les-contrats-tarif-dynamique-arrivent-mais-comment/2025-04-01/article/744567
9. MSN. (2025). Électricité en Belgique : les contrats à tarif dynamique arrivent, mais comment fonctionnent-ils ? https://www.msn.com/fr-be/actualite/other/%C3%A9lectricit%C3%A9-en-belgique-les-contrats-%C3%A0-tarif-dynamique-arrivent-mais-comment-fonctionnent-ils/ar-AA1C4mwN?ocid=BingNewsSerp
10. Les contrats à prix dynamique : des contrats d’électricité pour des consommateurs dynamiques. (s. d.). CREG : Commission de Régulation de L’Électricité et du Gaz. https://www.creg.be/fr/actualites/les-contrats-a-prix-dynamique-des-contrats-delectricite-pour-des-consommateurs
11. Sury, C. (2025, 30 mars). Avez-vous intérêt à souscrire un contrat d’électricité à prix dynamique ? L’Echo. https://www.lecho.be/monargent/analyse/energie/avez-vous-interet-a-souscrire-un-contrat-d-electricite-a-prix-dynamique/10600048.html